Салчак Тока биография На Тувинском

Салчак Тока биография На Тувинском

Салчак Калбакхөрекович Тока

1901чылдың декабрь 15-те Тожунуң Мөөн-Хөл деп черге (Салчак кожууннуң Мергенге деп база айтып турган) төрүттүнген. Тыва чогаалдың үндезилекчилериниң бирээзи. Чогаал ажылын 193 0 чылда эгелээн. Драматург, прозачы. ССРЭ-ниң болгаш Тыва АССР-ниң Күрүне шаңналдарының лауреады, Тыва АССР-ниң улустуң чогаалчызы . Ооң адын «ХХ чүс чылда Тываның алдарлыг кижилери» деп Күрүне номунче киирген.

Ооң кол чогаалы – «Араттың сөзү» деп үш номнуг («Тос чадырда», «Араттың сөзү», «Чаа Тыва») романы ССРЭ-ниң улустарының болгаш делегей улустарының чээрби ажыг дылдарында очулдурттунган. «Херээжен», «Узун-Кара, Семис-Кара», «Дөңгүр-оол», «Боттанган күзел» деп шиилерниң, баштайгы тыва очерктерниң, чечен чугааларның , «Ада көрбээнин оглу көөр», «Чоннуң оглу», «Хайыраканчылар», «Хомду дайыны» деп барымдаалыг тоожуларның болгаш өске-даа чогаалдарның автору.

Номнары: 5 томнуг чогаалдар чыындызы (Кызыл, 1976–1981), шилиттинген проза чогаалдары (Кызыл, 1981) ; «Херээжен», (Кызыл, 1935), «Мээң сактыышкыным», (Кызыл, 1941), «В берестяном чуме» (Москва , «Советский писатель», 1943), «Тос чадырда» (Кызыл, 1944), «Араттың сөзү», 1-ги ном (Кызыл, 1951), «Араттың сөзү», 2-ги ном (Кызыл, 1965), «Ада көрбээнин оглу көөр» (Кызыл, 1963), «Чаа Тыва», (Кызыл, 1964), «Сказка о Кодур-ооле и Биче-кыс» (Кызыл, 1971), «Слово арата» , роман в 3-х книгах (Москва , «Советский писатель», 1972), «Хомду дайыны» (Кызыл, 1984), « Улуг ужарже» (Кызыл, 2002) болгаш оон-даа өске.

«Ававыс чокта» Салчак Тока Калбак-Хорекович. Салчак Калбак-Хорекович Тока — презентация

Презентация была опубликована 3 года назад пользователемЧойгана Монгуш

Похожие презентации

Презентация на тему: » «Ававыс чокта» Салчак Тока Калбак-Хорекович. Салчак Калбак-Хорекович Тока» — Транскрипт:

1 «Ававыс чокта» Салчак Тока Калбак-Хорекович

2 Салчак Калбак-Хорекович Тока

5 Кичээлдин кыйгырыы: «Ава дек авыралдыг, Ие дек идекелдиг чау-даа чок» улегер домах

6 Словарь-биле ажыл: Бушкугур – ыргак, оргазмы ыргая берген. Ченгии паш – оон-моон чамап кан, кулака чок эрги паш. Чыраа – талдан чинге ыяштары. Ая –согуннун соо-биле киришти илбектээш, аткар дыёзыды тырткаш быжыглап карга, эртип чит конан быжыглаан черге дээптерге, боду аёны адыптар чаны бир хевири (самострел). Дугай – колдун шенээнден ужунга чедер хемчээл, кыры дурту. Дерги — эзернин сонгу-мурнуу кезээнде чуев быжыглаар узун чинге баглар.

7 1. Чогаалдын адынын дугайында чану чугаалап болур силер? 2. Чуге вазы биле угбазы уругларны каш хонукта кар ужурлуг болганыл?

8 Бирги болук — Тывыкынын болу. Ийиги болук – Домбаштайнын болу. Ушку болук – Даш-Чаланнын болу.

9 Болуктернин камгаланыры: 1-ги болук Авазы, угбазы чокта, уруглар канчаар чурттап турганыл? 2-ги болук Домбаштай кандык кижил? 3-ку болук Даш-Чалаё деп чау кижил?

10 Туннели Ол уеде амыдырал кандык турган-дыр?

11 Ядыы Бай Хымыраан шай, харагун карты Малы чок, Танды кежии Тос чадыр Самдар хип Эрге чагу Малы хой Каас торгу хип Делгем ак ог Хоюг устюг шай, Чаглыг эът Хостуу

14 Туннели Авазы чокта яды уруглар чаге аш-чату болгаш сотку чурттап эртип чорааныл?

15 Онаалга: Чогаадыг «Даш-Чаланга чага» «Мен вам чокта …»

16 Кичээнгейлиг болганынар дээш, четтирдим!

Презентация по теме: «С.К. Тока».

Обращаем Ваше внимание, что в соответствии с Федеральным законом N 273-ФЗ «Об образовании в Российской Федерации» в организациях, осуществляющих образовательную деятельность, организовывается обучение и воспитание обучающихся с ОВЗ как совместно с другими обучающимися, так и в отдельных классах или группах.

Рабочие листы и материалы для учителей и воспитателей

Более 2 500 дидактических материалов для школьного и домашнего обучения

Видеолекции для
профессионалов

  • Свидетельства для портфолио
  • Вечный доступ за 120 рублей
  • 311 видеолекции для каждого

Описание презентации по отдельным слайдам:

Салчак Калбак-Х=рекович Тока-улустуё чогаалчызы

Салчак Тока 1901 чылдыё декабрь 15-те Кыдат империяныё Салчактар кожуунунга х=й уругларлыг ядыы арат Тас-Баштыгныё эн хеймер оглу болуп т=р\тт\нген. Ооё чаш чораан чылдары Каа-Хемниё каас-чараш бойдус чурумалдыг черлериниё бирээзи-Мерген хемниё унунга тос чадырга, =ске тыва уруглар-биле бир д=мей, чединмес, туреёги байдалга эрткен. Ооё шын адын Кол Тыкыы дээр чораан

Мерген хайнып-мөөреп чыдар

Мерген кыжын безин удуп чытпас

Кыжын Мерген кылын терең хар дүвүнче чаштына бээр

Мергенниң сыстып үнүп чыдар бажын караңгы , кара тайга карактап,кадагалап турар.

Сарыг-Септиң чаагай чыттыг ховуларынга киргеш,Мерген хостуг агып чыдар

Мергенниң уну чайның изиинде безин дагның өң-баазын чечектери-биле каастаныпкан чыдар

Мени авам төрээн чадырындан эң-не баштай үндүрүп кээрге,төрээн Мергеним көрген мен.

Овур-хевири: «Черликпен- бедик чаагай ыт. Кудуруунда кидис кескиндилери чыпшыр шарып каан чуве дег холчок уяланчак. Оон уну дынзыг болгаш чоон. Бодунда чангыс-даа ак дук чок, бугу боду хомур ышкаш кара. Бис Черликпен деп шола берген хунувустен эгелээш-ле, анаа ынак апарган бис. Черликпен база бистен адырылбас апарган. Черликпен боду бодун-не,ынчалза-даа кончуг шыырак, коданчы ыт чуве. Чамдыкта мен ону муна кааптарымга, тоовас-даа шошкуп чоруур. Ол бодунун кужунге бузурелдиг, ынчаарга кандыг-бир ыт олче халый берзе, оон шорузу-ла…».

Черликпен-азыракчы аёнап чоруур

Черликпен кодан эккелген

Черликпен ойнап тур

Черликпен – кымыл ол? Ээлеринин эргеледип чассытканын билир, бодунун ==р\шк\з\н янзы-б\р\ аргалар-биле илередир. ээн турлагныё кадарчызы, камгалакчызы чораан, уругларныё азыракчызы, ойнадыкчы-няньказы, сагыш-сеткилдин ==рт\кч\з\, чырыдыкчызы, берге \елерде дузалакчызы, б\з\релдиг =ён\\, уругларныё чоргааралы

Ыттарны шинчилээр эртемни — кинология Ыттарны шинчилээр кижилерни — кинологтар

Ыттар 400 ангы хевирлерлиг. Оларны 3 улуг болукке чарар Албан черинин ыттары: кызыгааржы, шериг, танныыл, чорук чоруур Анчы, спортчу ыттар Бажын ыттары: хавалар болгаш каасталга ыттары

Тывызыктар: 1. Дуне-даа, хундус-даа одек кодан кадарчызы. 2. Долганып-долганып ток диди. 3. Аалынга кадарчы, ээзинге эш.

Улегер домактар: Ыт думчуу борбаёнатпас, уруг караа кылаёнатпас. Ийи кижи аразынче с=с октавас, Ийи ыт аразынче с==к октавас.

Оштаашкыннар: Чайгы изиг х\нде ыт оът чулуп чий берзе – б\ргээр, чаъс чаар. Ыт улуй берзе – ээзинге багай, =л\м оштап турар боор. Ыт удуп чыда ээре берзе- аарып азы багай д\ш д\жеп чыдар боор. Ыт бодунуё =л\р\н эндевес. Ээзиниё эки ыды =л\рде ээлериниё караандан чаштыр, ырадыр чоруптар, хая-даш баарынче чаштына бээр. Ыды =л\рге аксынга чаг азы эътти суп каар.

Сарыг –Сеп школазыныё С.Тока аттыг музейи

«Чоннуё оглу» Совет Эвилелиниё Маадыры Хомушку Намгаевич Чургуй-оолдуё амыдырал-чуртталгазын, эрткен оруун бижип турар.

«Араттыё с=з\» деп роман-трилогияныё бирги ному \ш кезектен тургустунган Бирги номунуё ады: «Тос чадырда» («В берестяном чуме»); Ийиги номунуё ады: «Аас-кежии кайдал?» («Где счастье?»); /шк\ номунуё ады: «Демисел эгелээн» («Восстание»)

Эё-не сураглыг чогаалы С.К.Токаныё бижээн чогаалдарын оон иштинде эё-не сурагжаан чогаалы «Араттыё с=з\н» 23 янзы-б\р\ чоннарныё дылынче очулдурган. Салым чаяанныг чогаалчы деп ч\вени бадыткап турар.

ССРЭ-ниё к\р\не шаёналыныё лауреады 1951 чылда «Араттыё с=з\» деп бирги ному дээш ССРЭ-ниё к\р\не шаёналыныё лауреады деп атты тывыскан, а «Араттыё с=з\» деп романы дээш Тыва АССР-ниё К\р\не шаёналын (1974 чылда =лгениниё соонда) тывыскан Тыва литератураныё тургустунуушкунунга болгаш х=гж\лгезинге ачы-хавыяазы дээш Салчак Калбак-Х=рекович Тока (=лгениниё соонда) «Тыва АССР-ниё улустуё чогаалчызы» х\нд\л\г атты тывыскан.

— «Араттыё с=з\» деп чогаалы дээш (1950) Сталинниё 3-к\ деёнелдиё премиязы — 7 Ленин орденнери Кызыл Тук ордени — Тыва Республиканыё 3 ордени болгаш х=й санныг медальдар Шаёналдары, премиялары

Кроссворд айтырыглары: Доора дургаар: 1. Салчак Калбак-Хорекович. Уланчызы чул? 2. Бис бо ажылды кылгаш каш деп демдек алыксап турар бис? 3. Ок-боо чокта тывалар ч\н\ё дузазы-биле аёнап чорааннарыл? 4. Токаныё угбазыныё адын кым дээр? 5. Салчак Токаныё авазын кым дээр чораан? 6.Анчы маадырныё ч\\дээрил? Узун дургаар: 8. Черликпен кандыг =ёнуг ыдыл? 9. Токаныё кырган-ачазы Калбак-Хорек кайыын к=ж\п келгенил? 10. Тока чогаалчы бо чылын 110 ч\л\г\л? 11. Черликпен-биле б=р\лер тулушкан соонда, хар кыры ч\н\н-биле кызыл кылдыр =ёнетине бергенил? 12. «Араттыё с=з\» деп чогаалда чалан эргелиг т=леп чок маадырныё ады кымыл? 7. Ч\\ деп хемниё кыдыынга т=р\тт\нгенил?

Туңнел Салчак Токанын «Араттын сөзүнде» бойдус чурумалын аажок байлак кылдыр көргүскени онзагай. Ук чурумалда кол черни Мерген хем-кол маадыр Тывыкының өскен хеми. С.К.Токаның « Араттың сөзү» делегейде эң-не билдингир , төөгуде мөнге арткан. — Ынчангаш С.Тока шынап-ла «Улустуё чогаалчызы» деп болур.

Кичээнгейинер дээш Четтирдивис!

Курс повышения квалификации

Особенности введения и реализации обновленного ФГОС НОО

  • Курс добавлен 21.02.2022
  • Сейчас обучается 624 человека из 70 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Методика организации образовательного процесса в начальном общем образовании

  • Сейчас обучается 2095 человек из 85 регионов

Курс повышения квалификации

Дислексия, дисграфия, дискалькулия у младших школьников: нейропсихологическая диагностика и коррекция

  • Сейчас обучается 296 человек из 62 регионов

«Мотивация здорового образа жизни. Организация секций»

Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику

  • Для всех учеников 1-11 классов
    и дошкольников
  • Интересные задания
    по 16 предметам

«Как закрыть гештальт: практики и упражнения»

Свидетельство и скидка на обучение каждому участнику

Дистанционные курсы для педагогов

Самые массовые международные дистанционные

Школьные Инфоконкурсы 2022

33 конкурса для учеников 1–11 классов и дошкольников от проекта «Инфоурок»

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

5 849 885 материалов в базе

Ищем педагогов в команду «Инфоурок»

Другие материалы

  • 06.02.2017
  • 520
  • 1
  • 06.02.2017
  • 339
  • 0
  • 06.02.2017
  • 829
  • 1
  • 06.02.2017
  • 322
  • 0
  • 06.02.2017
  • 381
  • 0
  • 06.02.2017
  • 588
  • 0
  • 06.02.2017
  • 415
  • 1

«Учись, играя: эффективное обучение иностранным языкам дошкольников»

Свидетельство и скидка на обучение
каждому участнику

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Добавить в избранное

  • 06.02.2017 1898
  • PPTX 9.8 мбайт
  • 42 скачивания
  • Рейтинг: 5 из 5
  • Оцените материал:

Настоящий материал опубликован пользователем Тюлюш Анай-Хаак Владимировна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

Автор материала

  • На сайте: 5 лет и 4 месяца
  • Подписчики: 0
  • Всего просмотров: 5921
  • Всего материалов: 8

Московский институт профессиональной
переподготовки и повышения
квалификации педагогов

Дистанционные курсы
для педагогов

663 курса от 690 рублей

Выбрать курс со скидкой

Выдаём документы
установленного образца!

Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки

Время чтения: 11 минут

Минобрнауки РФ откроет центр по сбору учебников для школьников и студентов из ЛНР и ДНР

Время чтения: 2 минуты

Онлайн-семинар о здоровом образе жизни и организации секций

Время чтения: 2 минуты

В Госдуму внесли законопроект о возможности повторной сдачи ЕГЭ

Время чтения: 1 минута

Минпросвещения предлагает изменить форму для проведения ВОШ

Время чтения: 1 минута

Вузы смогут разрешить студентам сдать выпускную работу на цифровом носителе

Время чтения: 1 минута

ФИПИ опубликовал открытые варианты заданий ЕГЭ 2022 года

Время чтения: 1 минута

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.